Thiện Giao/Người Việt
http://ttngbt.blogspot.de/
SÀI GÒN - Cùng một ngày, trong cùng một trận chiến, có hai hình ảnh được chụp lại. Hai tấm hình của hai sự kiện liên hệ với nhau lại có hai số phận rất khác nhau.
 |
| Tấm hình của hãng AP, chụp ngày 1 Tháng Hai, 1968 ở Sài Gòn: Cả gia đình 8 người của một sĩ quan VNCH bị Việt Cộng thảm sát. |
Tấm hình này ghi lại một góc chiến trường Sài Gòn trong vụ Việt Cộng tấn công thành phố giai đoạn Tết Mậu Thân 1968, hiện nay có trên một vài website trên Internet, nhưng được rất ít người biết tới.
Cùng ngày này, một sự kiện khác cũng được chụp lại, rồi truyền đi khắp thế giới, là hình Tướng Nguyễn Ngọc Loan bắn một chỉ huy Ðặc Công Việt Cộng ngay trên đường phố Sài Gòn. Theo Wikipedia, hôm ấy, Tướng Loan “nghe tin người bạn đồng nghiệp cảnh sát và cả gia đình ông này, trong đó có hai đứa bé con đỡ đầu của Tướng Loan, bị đặc công Việt Cộng giết chết vài giờ trước đó. Khi nghe có đặc công Việt Cộng bị bắt gần khu vực nhà người bạn bị giết này, ông Loan không chịu nổi nên quyết định xử bắn tại chỗ; hoặc do thượng úy đặc công đó đã tra vấn trung tá thiết giáp Nguyễn Tuấn ở trại Phù Ðổng Gò Vấp để lấy mật mã lái xe thiết giáp không được, dù đã giết gần hết cả gia đình của Nguyễn Tuấn gồm có 8 người...”
Tấm hình ấy gây không biết bao nhiều khó khăn cho Tướng Loan và gia đình ông.
| Tấm hình của hãng AP, chụp ngày 1 Tháng Hai, 1968 ở Sài Gòn: Cả gia đình 8 người của một sĩ quan VNCH bị Việt Cộng thảm sát. |
Vào ngày tang lễ Tướng Nguyễn Ngọc Loan, vẫn còn những lời lẽ nặng nề với ông liên quan đến những gì người ta thấy trên tấm hình, nhưng chính tác giả tấm hình, Eddie Adams, đã gởi vòng hoa viếng Tướng Loan cùng dòng chữ: “Tôi rất ân hận. Những dòng lệ đang đầy trên khóe mắt tôi.”
-Mậu Thân 1968: Nguyễn Ngọc Loan và Eddie Adams (*) (Vô Danh tổng hợp)
“Trong
đời tôi, bức hình này đã gây ra bao nhiêu lời chỉ trích. Bức hình đã
làm tôi đau đớn. Tôi đã bắt đầu nghe được điều này ngay khi bức hình
được tung ra. Như quý vị đã biết: Nó đã gây nên những cuộc biểu tình vào
năm 1968 và đã tạo ra sự giận dữ và phẫn nộ tại Hoa Kỳ.”
[“Nói
đến biến cố Tết Mậu Thân mà không nhắc tới cố Thiếu tướng Nguyễn Ngọc
Loan là một thiếu sót lớn nếu không nói là đắc tội với ông.
Vài
ngày trước khi biến cố này xảy ra ở Sài Gòn vào đêm mồng 1 Tết, ông
Loan đã ra lệnh cho Tổng nha Cảnh sát và các Ty, các Chi cảnh sát đào
giao thông hào, sắp bao cát chuẩn bị, như thế nghĩa là ông nắm vững tin
tình báo cộng quân sẽ tấn công vào dịp Tết.
Khi
vụ Mậu Thân xảy ra ở Sài Gòn, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu về Mỹ Tho ăn
Tết, nên Phó Tổng thống Nguyễn Cao Kỳ đã điều động cuộc chiến phản công
tại thủ đô.
Một
tên Việt cộng mặc đồ dân sự tên Nguyễn Văn Lém tự Bảy Lốp tại mặt trận
Chợ Lớn đã giết rất nhiều thường dân và cả gia đình Trung tá thiết giáp
Nguyễn Tuấn gồm cả mẹ già 80 tuổi. Chỉ có một bé trai lên 10, tuy bị
thương nặng nhưng được cứu sống. Nguyễn Văn Lém bị bắt gần một hố chôn
tập thể 34 thường dân bị giết. Lém khai rằng y rất tự hào là tác giả hố chôn tập thể đám người này, vì đã hoàn thành nhiệm vụ cấp trên giao phó.
Lúc bị bắt, Lém mặc quần xà lỏn, áo sơ mi cụt cánh, hai tay bị trói
trặt về phía sau mông, nhưng trong người vẫn còn đeo khẩu súng lục.
Tướng Nguyễn Ngọc Loan đã được báo cáo về những hành động giết người dã
man của Nguyễn Văn Lém và chính ông đã hành quyết Nguyễn Văn Lém ngay
tại phạm trường. (1)
Tất
cả diễn tiến vụ tướng Nguyễn Ngọc Loan bắn tên đặc công VC Nguyễn Văn
Lém tức Bảy Lốp đều được ghi vào ống kính của Eddie Adams. Cũng có một
người Việt Nam, ông Võ Sửu của đài NBC quay được cảnh đó, nhưng bất công
thay, chỉ có bức hình của Adams là được các báo trên thế giới đăng tải.
Adams kể lại lúc Tướng Loan bắn Bảy Lốp như sau:
“Lúc đầu, tôi tưởng Lém được dẫn đến để Tướng Loan thẩm vấn. Khi ông
rút súng chĩa vào Lém, tôi cũng vẫn còn tưởng là ông chỉ dọa thôi. Hóa
ra, ông bắn thật.”
Sau khi bắn Bảy Lốp, Tướng Loan nói với Eddie Adams:
“ Tên Việt Cộng này đã giết nhiều người Hoa Kỳ và người của tôi.”
Tướng Loan cũng nói với các ký giả:
- “Những tên này đã giết vô số dân chúng và tôi nghĩ rằng Ðức Phật sẽ tha thứ cho tôi.”
Bức hình oan nghiệt trong ngày mồng một Tết (SG, 01-02-1968):
Tướng Loan hành quyết đặc công vc Đại úy Nguyễn Văn Lém hay Lê Công Nà? (2)
Tướng Loan bị trọng thương trong trận Tổng công kích đợt 2 của VC vào Sài Gòn (05-05-1968)
Đám tang gia đình Trung tá thiết giáp Nguyễn Tuấn với 6 chiếc quan tài
(Ảnh: "Vietnam, A Chronicle of the War"-
Black Dog & Leventhal Publishers, 2003, tr. 478)
(Ảnh: "Vietnam, A Chronicle of the War"-
Black Dog & Leventhal Publishers, 2003, tr. 478)
Nhóm
phản chiến tại Hoa Kỳ đã tận lực khai thác bức ảnh để làm phương tiện
đòi chấm dứt ngay tức khắc cuộc chiến tranh Việt Nam. Bức ảnh này đã đem
lại cho Eddie Adams hai giải thưởng cao quý Pulitzer và World Press
Photo chỉ một năm sau, 1969. Phong trào phản chiến tiếp tục nổ ra khắp
nơi khiến chính quyền Hoa Kỳ tìm mọi cách rút ra khỏi Việt Nam khiến cho
Việt Nam Cộng Hoà chết tức tưởi vào ngày 30-04-1975.
Phóng viên nhiếp ảnh Eddie Adams(1933-2004)
Sự kiện bi đát của Miền Nam (từ sau 1975) đã làm cho Eddie Adams hối hận. Ông thuật lại rằng:
“Tôi
mặc bộ đồ dạ hội sang trọng để lãnh giải thưởng và tiền thưởng về bức
hình đó tại Ðại Hội Nhiếp Ảnh ở Hòa Lan. Khi ban nhạc trổi bài quốc ca
Hoa Kỳ, tôi bật khóc. Không phải tôi khóc vì sung sướng, mà khóc cho
Tướng Loan. Cho tới giờ phút đó, tôi vẫn chưa ý thức được việc tôi đã
làm. Khi chụp tấm hình đó, tôi đã hủy hoại đời ông Tướng, vì ông bị dân
chúng ở cả nước ông lẫn Hoa Kỳ lên án về tội giết tù binh chiến tranh.
Trong bất cứ cuộc chiến nào, người ta cũng vẫn thường làm như vậy, nhưng
hiếm có nhiếp ảnh viên nào chụp được mà thôi.”
Sau này, Eddie Adams thường nói:
“Tướng
Loan là một vị anh hùng của chính nghĩa. Bức hình tôi chụp đã lừa dối
công luận. Ông chiến đấu cho cuộc chiến của chúng ta, không phải cuộc
chiến của họ. Vậy mà mọi điều nhục nhã lại đổ trên đầu con người này.”
Ngày
5-5-1968, Tướng Loan bị trọng thương cả hai chân trên cầu Phan Thanh
Giản khi Cộng quân mở cuộc tổng công kích lần thứ hai. Ông được đưa qua
Úc chữa trị nhưng công luận Úc phản đối nên lại được đưa qua Hoa Kỳ tại
bệnh viện Walter Reed Army Medical Center ở Washington D.C.”] (*)
*
[“Sau
khi Sài Gòn thất thủ vào cuối tháng 4 năm 1975, như để chuộc lại lỗi
lầm từ bức hình Saigon Execution, Eddie Adams đã chụp được những tấm
hình nổi tiếng về cuộc vượt thoát đầy gian nguy của thuyền nhân Việt Nam
vào năm 1977. Loạt ảnh có tên Con thuyền không nụ cười / The boat of no smile,
trong đó nổi bật là cảnh bà mẹ ôm đứa con trai đã chết cứng và một đứa
khác đang mệt lả sau lưng bà. Gương mặt của người phụ nữ diễn tả sự đau
đớn tột cùng, và ánh mắt của bà nói lên tâm trạng của thuyền nhân: mệt
mỏi, đau thương, kinh hoàng và tuyệt vọng.
Con thuyền không nụ cười
Bộ
Ngoại giao Hoa Kỳ đã gửi sang Quốc hội những tấm hình này, nhờ đó gần
200.000 thuyền nhân Việt Nam được chấp thuận định cư ở Hoa Kỳ. Eddie
Adams giải thích: “Tôi thà được biết đến qua những bức hình tôi chụp
48 người Việt Nam tỵ nạn trên chiếc thuyền dài 30 foot [15m], rồi bị hải
quân Thái đuổi ra biển. Nhờ những tấm hình này, tôi đã làm được những
điều tốt mà không gây đau khổ, oan nghiệt cho ai cả”.
Năm
1983, E. Adams trở lại Việt Nam và được thấy tấm hình ‘oan nghiệt’ của
ông được trưng bày ở một chỗ rất trang trọng trong Bảo tàng Chiến tranh
tại Saigon (trước đó có tên là Bảo tàng Tội ác Mỹ-Ngụy). Tuy nhiên, hiện
nay không hiểu vì lý do gì, bức hình Saigon Execution đã không còn được
trưng bày, chỉ được bày bán trong gian hàng lưu niệm tại đây mà thôi.”]
(2)
*
[“Năm
1975, khi Miền Nam bị Miền Bắc cưỡng chiếm, Tướng Loan đến Hoa Kỳ.
Elizabeth Holtzman, nữ dân biểu New York yêu cầu trục xuất ông với sự
đồng ý của Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ. Nhưng Tổng thống Jimmy Carter
đã lên tiếng can thiệp và cho ông định cư tại Hoa Kỳ. Ông và gia đình mở
tiệm Pizza tại thành phố Springfield, Virginia.
Eddie Adams đã tìm tới tiệm này gặp thăm Tướng Loan và nhắc lại bức hình oan nghiệt năm xưa nhưng Tướng Loan an ủi Eddie Adams:
“Ông làm nhiệm vụ của ông, tôi làm nhiệm vụ của tôi. Chỉ có thế thôi.”
[“Chính vì câu nói này, Adams càng thêm mến phục Tướng Loan và họ đã trở thành đôi bạn tri kỷ.
Năm
1991, tướng Loan phải đóng cửa tiệm Pizza, vì dân chúng địa phương đã
nhận diện được ông. Có kẻ đã vào nhà vệ sinh của tiệm và viết lên tường
một câu khiếm nhã: “We know who you are” (Chúng tao biết mày là ai).”] (2)
Tướng Loan và vợ tại tiệm Pizza
[“Tướng
Nguyễn Ngọc Loan qua đời ngày 14-07-1998 vì bị bệnh ung thư, thọ 68
tuổi; để lại vợ - bà Mai Chính, 5 người con và 9 cháu nội ngoại. Nhận
được tin này, Eddie Adams đã viết bản điếu văn đầy nước mắt đăng trên
tạp chí TIME số phát ngày 27-07-1998:
“Tôi đoạt giải Pulitzer trong năm 1969 (3)
nhờ tấm ảnh chụp một người bắn vào một người khác. Trong tấm ảnh đó có
đến hai người chết: Người nhận lãnh viên đạn và Tướng Nguyễn Ngọc Loan.
Ông Tướng đã giết tên Việt cộng, nhưng tôi giết ông Tướng bằng cái máy
ảnh của tôi. Những tấm ảnh vốn là những thứ vũ khí kinh khủng trên thế
giới. Người ta tin tưởng vào chúng, nhưng những tấm ảnh đó cũng có thể
nói láo, thậm chí không cần phải ngụy tạo. Chúng chỉ nói lên được có
phân nửa của sự thật. Những gì mà tấm ảnh này chưa nói lên được là:
“Người ta sẽ hành động ra sao nếu họ ở vào vị trí của ông Tướng, vào cái
thời điểm và nơi chốn của một ngày nóng bức, khi người ta vừa bắt được
một tên gọi là ác ôn mà trước đó hắn đã bắn chết một, hai hay ba người
lính Mỹ?Làm sao bạn biết được nếu chính là bạn, bạn sẽ không bóp cò?”
“Tướng
Loan là một mẫu người có thể được gọi là chiến binh đúng nghĩa và được
thuộc cấp kính trọng. Tôi không nói rằng những gì ông Tướng đã làm là
đúng, nhưng người ta phải tự đặt mình vào vị trí của ông. Tấm ảnh không
hề diễn tả được rằng ông Tướng đã tận tụy dành nhiều thì giờ đến các
bệnh viện để thăm hỏi những nạn nhân chiến cuộc. Tấm ảnh này đã thực sự
làm đảo lộn cuộc đời ông. Ông chẳng hề phiền trách gì tôi. Ông nói với
tôi rằng: Nếu tôi không chụp tấm ảnh, thì sẽ có người khác làm việc đó,
nhưng tôi vẫn cảm thấy bứt rứt xốn xang về ông và gia đình ông trong một
thời gian dài. Tôi vẫn thường liên lạc với ông, lần cuối cùng mà chúng
tôi nói chuyện với nhau đã xảy ra hồi sáu tháng trước (1998), vào lúc
ông đã bị bệnh rất nặng”.
Trong một đoạn khác, Eddie Adams tỏ ra rất ân hận về bức ảnh:
“Trong
đời tôi, bức hình này đã gây ra bao nhiêu lời chỉ trích. Bức hình đã
làm tôi đau đớn. Tôi đã bắt đầu nghe được điều này ngay khi bức hình
được tung ra. Như quý vị đã biết: Nó đã gây nên những cuộc biểu tình vào
năm 1968 và đã tạo ra sự giận dữ và phẫn nộ tại Hoa Kỳ.”] (4)
*
Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Loan (1930-1998)
[“Thiếu
tướng Nguyễn Ngọc Loan sinh ngày 11-2-1930 tại Huế, tốt nghiệp Khóa 1
Trường Võ Khoa Thủ Ðức, thụ huấn phi công tại Hoa Kỳ năm 1953. Năm 1964
ông vinh thăng Ðại Tá, giữ chức Tư lệnh phó Không quân Việt Nam Cộng
Hoà.
Trong
chiến dịch Mũi tên Lửa (Flamming Dart), ngày 11-2-1965, ông dẫn đầu
những phi đoàn Bắc phạt A 1 Skyraider vượt qua vĩ tuyến 17 oanh tạc miền
Bắc VN. Sau đó ông làm Tổng giám đốc CSQG kiêm Giám đốc Nha An ninh
Quân đội, phụ trách Ðặc ủy Trung ương Tình báo. Ông có biệt danh Sáu
Lèo. Lực lượng CSQG dưới thời ông có những thay đổi mới về khả năng và
tinh thần phục vụ.
Một bài viết mới đây của Liên Thành có tên “Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Loan”dựa
trên bài viết của Tiến sĩ Trần An Bài để minh xác lại việc làm của
Tướng Loan trong việc xử tử tên VC Nguyễn Văn Lém tức Bảy Lốp và cung
cấp cho độc giả nhiều mẩu chuyện anh hùng, ái quốc qua con người ông
Loan.
Trong tác phẩm Biến Ðộng Miền Trung: Những bí mật chưa tiết lộ giai đoạn 1966-1968-1972,
sách dày 463 trang, xuất bản năm 2008, tác giả Liên Thành đã dành trên
100 trang sách để nói về biến cố Tết Mậu Thân cùng các sự kiện lịch sử
khác ở Thừa Thiên – Huế. Thiết tưởng bạn đọc nên tìm đọc cuốn sách này
để biết sự kiện nóng hổi từ một chứng nhân lịch sử.”] (*)
Vô Danh(02/2013. Tổng hợp và trích dẫn từ các bài gốc được ghi trong chú thích)
Chú thích:
(*) Vô Danh trích đoạn, chú thích thêm và đổi tựa bài từ nguyên tác Tết Mậu Thân 1968: Bóng tối lịch sử đã sáng dần?của Nguyễn Đức Cung, 19-01-2009.
(1)
Sau 30-04-1975, có tới tám bà đứng ra tự nhận là vợ của ông đặc công
Bảy Lốp Nguyễn Văn Lém, hẳn không chỉ để được làm goá của một ‘chiến sĩ
cách mạng ăn cơm quốc gia, thờ ma cộng sản’! Hài cốt của Bảy Lốp đến nay
vẫn chưa được tìm ra mặc dù ông ta đã được ĐCSVN vinh danh là Liệt sỹ!
Xin
đặt một câu hỏi: Thế trong cùng thời điểm thoả ước đình chiến hàng năm
cho ba ngày Tết thiêng liêng của dân tộc năm 68 ấy,trước khi bị hành
quyết, ông ta đã là cái gìđối với số nạn nhân do ông ta hành quyết, chỉ
đơn cử một ví dụ như là cả gia đình Trung tá Nguyễn Tuấn nêu trên?
(2) Bảy Lốp Nguyễn Văn Lém hay Bảy Nà Lê Công Nà? - Đọc thêm: Nguyễn Ngọc Chính: Tướng Nguyễn Ngọc Loan và bức ảnh hành quyết.
(3)
Năm 2007, bức ảnh Saigon Execution này của E. Adams còn được tạp chí
Mental Floss bầu chọn là một trong 13 tấm ảnh đã làm thay đổi bộ mặt thế
giới.
(4) Những trích đoạn nói về Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Loan được dẫn lại từ bài viết của Ts Trần An Bài: Tướng Nguyễn Ngọc Loan trong biến cố Tết Mậu Thân, Báo điện tử Vietcatholic, ngày 07-02-2008.
* Đọc thêm bài mới (28/01/2013): Trần Trường sa: Nghệ thuật dối trá
Đám tang Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Loan (1930-1998)
Nhiếp ảnh gia Eddie Adams sau này đã hối hận, và xin lỗi tướng Nguyễn Ngọc Loan khi ông còn sống ở thành phố Burke, thuộc tiểu bang Virginia.
Ông Adams nói: “Ông ta là một vị anh hùng, mà nước Mỹ phải nhớ thương. Tôi thấy buồn vì ông ấy mất đi mà không ai biết gì về ông ta”.
Chuẩn tương Nguyenx Ngọc Loan qua đời ngày 14 tháng 7 năm 1998 ở Hoa-Kỳ.
Điếu văn của Eddie Adams đăng trên báo Times
I won a Pulitzer Prize in 1969 for a photograph of one man shooting another. Two people died in that photograph: the recipient of the bullet and GENERAL NGUYEN NGOC LOAN. The general killed the Viet Cong; I killed the general with my camera. Still photographs are the most powerful weapon in the world. People believe them, but photographs do lie, even without manipulation. They are only half-truths. What the photograph didn't say was, "What would you do if you were the general at that time and place on that hot day, and you caught the so-called bad guy after he...
Read more: Eulogy: GENERAL NGUYEN NGOC LOAN - TIMEhttp://content.time.com/ti
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire