Biển – cơm & cá - Hỷ Long

Ngư dân nói rằng: Chúng tôi cần biển, cần cơm và cần cá chứ không cần học hỏi lòng vị tha mà chính nhà nước, đảng mới cần học điều này!
Suốt gần ba tháng nay, khi biển chết, hải sản khô cạn trên vùng biển Bắc miền Trung cũng là lúc đời sống ngư dân thay đổi đột ngột. Nhiều gia đình loay hoay với nợ nần và thiếu đói. Ngày 30 tháng 6, chính phủ Việt Nam công bố kết quả xét nghiệm mẫu nước, điều tra nguyên nhân biển chết là do Formosa Hà Tĩnh xả độc vào biển. Chủ tịch tập đoàn Formosa cùng với các thành viên hội đồng quản trị Formosa Hà Tĩnh đã công khai xin lỗi toàn thể quốc dân Việt Nam và hứa đền bù 500 triệu Mỹ kim. Chính phủ Việt Nam lấy làm mãn nguyện, tự khen mình giỏi sau khi buộc Formosa đền bù. Và dường như báo chí trong nước đều tung hô kết quả này như một chiến công của nhà nước Việt Nam. Tuy nhiên, trong góc nhìn của ngư dân lại có một sự minh triết lạ thường, họ đã đặt ra những câu hỏi hết sức thú vị và bất ngờ sau khi theo dõi kết quả. Cuộc trò chuyện sau đây giữa Hỷ Long và ông Trần Văn Bích, một ngư dân Hà Tĩnh sẽ cho thấy điều đó.

 

Chết khô theo cùng biển

Hỷ Long (HL): Thưa ông, sau khi biết kết quả điều tra, nguyên nhân cá chết, ông thấy như thế nào?
Ông Trần Văn Bích (TVB): Câu hỏi của anh tương đối rộng và khó trả lời. Tôi cũng xin giới thiệu trước, tôi là một cử nhân trước 30 tháng 4 năm 1975. Tôi cũng là một sĩ quan quân đội Việt Nam Cộng Hòa, đến năm 1980, sau nhiều lần vượt biên không thành, tôi lưu lạc ra Hà Tĩnh theo đường biển, biển xô dạt tôi ra đây và tôi lại trở về cố hương mà những năm 1954 ông bà tôi đã theo Cụ Ngô Ðình Diệm vào Nam, tôi có vợ con, làm nghề cá từ bấy đến nay, đánh bắt gần bờ thôi chứ không đi xa. Theo tôi, kết quả này là một sự nhục nhã cho quốc gia và dân tộc, nó chẳng có gì đáng ca ngợi ở đây cả. Từ số tiền cho đến hành vi dấm dúi của chính phủ cũng như hàng loạt dấu hiệu bất minh bên trong.
HL: Ông vui lòng nói sâu hơn về các dấu hiệu bất minh?
TVB: Thì các ông cứ ca ngợi thành tích đấu tranh tìm nguyên nhân, rồi bà chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan lại cho rằng đây là một nỗ lực lớn của chính phủ, bắt hội đồng quản trị Formosa từ chỗ ngông nghênh trở nên biết lẽ phải và cúi đầu xin lỗi Việt Nam. Tôi không hiểu bà ấy nghĩ sao mà lại đưa ra nhận định này? Vì xâu chuỗi sự việc lại thì xin lỗi chứ đứa mới thành niên nó cũng nhận ra sự bất minh này. Vì sao trước đây chính phủ Cộng sản Việt Nam (CSVN) lại không hợp tác với Mỹ để điều tra? Vì sao lại cấm dân biểu tình yêu cầu công bố kết quả, và vì sao Chu Xuân Phàm dám hống hách nói rằng dân Việt Nam chỉ được chọn hoặc là cá tôm, hoặc là thép? Nếu biết đặt ra những câu hỏi này thì sẽ thấy ngay nhà cầm quyền CSVN và Formosa đang chơi trò diễn kịch. Tôi đặt thêm một câu hỏi và diễn giải sau, đó là vì sao tập đoàn Formosa lại xin lỗi sớm 2 ngày và phía Ðài Loan phát các phóng sự cũng như tổng tập đoàn Formosa Ðài Loan lại viết thư cho công nhân của họ ở Việt Nam trước đó 4 ngày?

Ngồi nhìn ra bãi thuyền và chờ đợi…

Vì sao? Vì công ty Trung Quốc tại Việt Nam sợ nhất là Mỹ nhúng tay vào điều tra vụ này. Ðó là chưa muốn nói khi đã chấp nhận để Mỹ điều tra, phía Việt Nam phải hợp tác, tạo điều kiện họ vào quan sát và kiểm tra Formosa, lúc đó sẽ lộ ra nhiều bí mật khác… Mỹ sẽ nhanh chóng công bố kết quả điều tra theo cách khoa học và khách quan của họ, điều này sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến nội tình CSVN và mối quan hệ đầy mờ ám giữa họ và Trung Quốc. Cũng như Chu Xuân Phàm biết thế mạnh sau lưng của y và tập đoàn Formosa, suy cho cùng thì chính phủ Việt Nam chỉ là đứa con bù nhìn của Cộng sản Trung Quốc. CSVN không thể nào dám bóp nghẹt Formosa Hà Tĩnh vì họ đã được chỉ định phải lo cho các tập đoàn Trung Quốc tại Việt Nam, bù vào đó, CSVN được hưởng một khoản lợi rất lớn từ các  tập đoàn này. Và khi VTC14 vào đặt câu hỏi, cái hay của cô phóng viên này là hỏi ngay vào vấn đề cá chết, làm như nguyên nhân đã được điều tra làm rõ do Formosa xả thải, Chu Xuân Phàm bất ngờ nên giở thói côn đồ múa mép, mới dám nói rằng Việt Nam chỉ được chọn cá tôm hoặc thép, chứ không được cả hai… Cuối cùng, khi biết mình bị hố, Formosa điều Chu Xuân Phàm về nước và tung thêm một cái tin là tay này bị chém nhằm xả xú bắp dư luận.

Trẻ em lang thang

Ở câu hỏi thứ ba, vì sao Ðài Loan cho phát phóng sự về cá chết ở bờ biển Việt Nam trước khi có kết quả điều tra cả nửa tháng, tổng công ty Formosa viết thư cho công nhân của họ ở Formosa Hà Tĩnh trước khi có kết quả 4 ngày và video cuộc họp giữa Ban quản trị Formosa Hà Tĩnh với giới chức CSVN tại Hà Nội, sau đó ban quản trị này cúi đầu xin lỗi lại có trước khi công bố kết quả điều tra 2 ngày. Ðể rồi sau đó, khi công bố kết quả xong, nhà cầm quyền Hà Nội lại cho phát video nhóm người này cúi đầu xin lỗi chính phủ và toàn thể quốc dân Việt Nam? Ðiều này cho thấy rằng dường như còn một sức ép khác từ phía các nước tiến bộ lên Ðài Loan và tổng công ty Formosa, trong đó có cả những nghiên cứu, điều tra độc lập của các nhà khoa học, trí thức Việt Nam và Mỹ. Một khi thấy nuốt không trôi thì Ðài Loan mới lên tiếng, Ðài Loan lên tiếng xong thì Formosa tại Ðài Loan không thể làm thinh, và cũng theo trình tự này, Formosa Hà Tĩnh phải nhận lỗi. Bởi nếu không nhận lỗi, cánh điều tra độc lập sẽ kết hợp với ngư dân Hà Tĩnh chúng tôi kiện họ ra tòa, từ tòa Việt Nam đến tòa quốc tế, lúc đó mọi chuyện sẽ nặng nề gấp ngàn lần hiện tại. Chuyện công bố kết quả điều tra, thực ra là chính phủ CSVN đã đánh mùi được kết quả điều tra độc lập nên họ chọn đi trước một bước, họ diễn kịch cùng với Formosa Hà Tĩnh để làm vở kịch đền 500 triệu Mỹ kim cho qua chuyện. Nhưng tôi nghĩ là chưa qua đâu!

Ngư dân chuyển nghề đi bán hàng rong

HL: Theo ông nói, như vậy ngư dân Hà Tĩnh đã có mời những chuyên gia đến điều tra độc lập và đã có kết quả? Và số tiền 500 triệu Mỹ kim, ông thấy mức đền bù có hợp lý?
TVB: Ðương nhiên là có điều tra độc lập, chúng tôi cùng với một số trí thức Việt Nam đã gửi thỉnh nguyện thư sang chính phủ Hoa Kỳ, và gửi mẫu nước đến 5 tổ chức nghiên cứu khoa học khác nhau. Tôi xin phép giữ bí mật những người tham gia lấy mẫu nước và phác họa kế hoạch thỉnh nguyện thư. Vấn đề tôi cần nhấn mạnh ở đây là 500 triệu Mỹ kim là con số quá nhỏ so với mức độ thiệt hại, chỉ riêng cánh thợ lặn bị chết, bị nhiễm độc không thôi cũng đã quá khủng khiếp, đó là chưa nói đến bệnh tiềm ẩn trong những người ăn phải cá độc, rồi trong ngư dân. Bên cạnh đó là tương lai của cả một khu vực kinh tế bị đóng cửa trong vòng 50 năm. Con số cả chục ngàn tỉ Mỹ kim chưa chắc đã ra gì chứ đừng nói là 500 triệu. Bên cạnh đó, nhà cầm quyền CSVN đã cho diễn kịch sỗ sàng bằng cách thuê một tay phóng viên người Nhật hỏi chính phủ Việt Nam mức đền bù đó có cao quá không. Thú thực nghe chúng nó hỏi đáp mà muốn ói, thối không chịu được. Trước đây, công ty dầu khí BP chỉ làm dơ cảng của Mỹ một chút đã đền bù hai chục tỉ Mỹ kim, vậy mà một thằng nhà báo Nhật dám mở miệng hỏi số tiền 500 triệu đền bù cho cả một bờ biển dài gần một ngàn cây số bị chết, tương lai kinh tế, văn hóa, chính trị ở đó cũng chết theo là có nhiều quá không! Chỉ có ăn tiền, hỏi thuê mới dám hỏi kiểu như vậy! Một vở kịch quá tồi!

Bãi biển Cửa Việt, Quảng Trị vắng không bóng người

HL: Ba tháng nay ngư dân mình sống ra sao thưa ông?
TVB: Chúng tôi đâu có sống, chúng tôi chỉ ngắc ngoải tồn tại suốt hai tháng nay, khoai lang và rau là chủ yếu, thỉnh thoảng thì đổi khẩu vị, bổ sung bằng thịt, chứ cá không có, thu nhập không có thì ăn kiểu gì, mua sắm kiểu gì?! Ða số thất nghiệp, có người vào Nam kiếm việc, có người sang Lào. Nói chung bây giờ làm gì cũng khó, cũng đói hết chứ đâu có dễ như trước đây!

Xóm chài Kỳ Anh, Hà Tĩnh

HL: Ông có định theo đuổi nghề biển?
TVB: Nếu không theo đuổi thì chúng tôi đâu có giữ thuyền lâu như vậy, chúng tôi đã tháo máy bán mà ăn từ tháng trước kia. Hiện tại có nhiều thuyền trống không vì ngư dân đã tháo máy bán cho các cơ sở khác. Một cái máy bán cũng được ngót nghét lượng vàng, sống cũng được nửa năm trong lúc gạo châu củi quế như thế này.
HL: Theo ông, ngư dân vẫn mong đợi điều gì nhiều nhất?
TVB: Ðó là trả lại biển xanh cho chúng tôi, và trả lại cả danh dự cho người Việt Nam bằng cách chính phủ CSVN phải công khai xin lỗi về những gì họ đã gây ra. Bởi nếu họ không rước giặc vào nhà thì làm sao giặc đốt nhà được. Cũng giống như họ không bao che, họ trong sáng thì đâu đến nỗi nhân dân bây giờ chết dở sống dở. Và họ đừng trừ số tiền mà chính phủ đã bỏ ra cứu trợ cho nhân dân miền Trung kể từ khi cá chết vào số tiền 500 triệu Mỹ Kim. Cũng như đừng chấm mút, rút ruột đồng nào trong số tiền đó, bởi đó là máu, là nước mắt, là tương lai tăm tối mà người Việt Nam phải trả giá cho hành động ngu xuẩn của họ! Họ đang kêu gọi nhân dân tỏ lòng vị tha với đám Formosa, trong khi đó, lòng vị tha à, chính đảng CSVN mới là kẻ cần học hỏi điều này, bởi nhân dân đã vị tha cho họ quá nhiều!
HL: Xin cám ơn ông!

Hỷ Long

http://baotreonline.com/bien-com-ca/